Ostatnie dekady to coraz wyraźniejsze pochylenie się nie tylko nad dobrostanem fizycznym człowieka, ale i uwypuklenie potrzeby dbałości o jego dobrostan psychiczny.
Nie tylko lekarze, ale i jednostki zaczynają postrzegać siebie jako całość- fizycznie ciało nie może być zdrowe bez zdrowej psychiki i odwrotnie- źle funkcjonująca psychika to niedobory w ciele i pojawienie się wielu somatycznych objawów chorobowych.
Czym jest zatem zdrowie psychiczne, jakie jest jego znaczenie i jak o nie dbać?
Czym jest zdrowie psychiczne?
Trudno uznać jedną definicję zdrowia psychicznego, różne podejścia naukowe i różni psychiatrzy i psycholodzy definiują je na różne sposoby.
Według pierwszej grupy zdrowie psychiczne jest to pełna zdolność do pracy i do miłości.
Zdrowie psychiczne według tej definicji możemy zmierzyć poprzez ocenę funkcjonowania GAF.
GAF to skala liczbowa wykorzystywana przez klinicystów zdrowia psychicznego i lekarzy do oceny funkcjonowania danej jednostki.
Inna definicja mówi o tym, iż zdrowie psychiczne to zespół cech człowieka, który nie tylko umożliwiają mu przetrwanie, ale także takich, które pobudzają go do stałego rozwoju.
Trzecie podejście do tematu zdrowia psychicznego zakłada, iż zdrowie to jest dojrzałością, jaką można określić jako tożsamość, intymność, produktywność oraz integralność.
Zdrowie psychiczne to także inteligencja emocjonalna oraz socjalna, umiejętność odczytywania uczuć innych osób.
Subiektywne poczucie dobrostanu także jest postrzegane przez grupę naukowców i lekarzy jako główne kryterium oceny zdrowia psychicznego.
Podsumowując wszystkie te koncepcje w jedno, można śmiało stwierdzić, iż zdrowie psychiczne jest to dobrostan psychiczny, fizyczny i społeczny, które muszą występować równocześnie, by móc mówić o w pełni zdrowej psychicznie jednostce.
Zdrowie psychiczne to zdolność do rozwoju oraz do samorealizacji, a także możliwość czerpania radości życia, odpowiednią samoocenę, umiejętność zawiązywania bliskich więzi z ludźmi, integracja z otoczeniem na wielu płaszczyznach, chęć poznawania samego siebie i wiele temu podobnych cech.
Zdrowie psychiczne- jak o nie dbać i o nim mówić?
Jak już napisaliśmy, zaczynamy coraz częściej i głębiej pochylać się nad tematem zdrowia psychicznego jednostek i społeczeństw, a w dobie pandemii SARS-COV-2 troska o dobrostan psychiczny staje się prawdziwym wyzwaniem.
Jak podają dane WHO, na całym świecie z zaburzeniami psychicznymi boryka się na co dzień nawet miliard ludzi, co oznacza, że niemal co 7 osoba nie doświadcza w swoim życiu dobrostanu w obszarze psychicznym i emocjonalnym.
Osoby z poważnymi zaburzeniami psychicznymi umierają średnio 10-20 lat wcześniej niż osoby zdrowe.
Jak dbać o zdrowie psychiczne? Jednym z najskuteczniejszych sposobów dbania o zdrową psychikę jest regularna aktywność fizyczna- osoby aktywne dużo rzadziej chorują na depresje, a także na przytłaczające zmęczenie i znużenie.
Ruch wpływa na koncentrację oraz pobudza sprawność intelektualną. Nie od parady jest przecież hasło „w zdrowym ciele, zdrowy duch”.
Innym sposobem dbania o psychikę jest odpowiednia higiena snu i zdrowe odżywianie się.
Niedobór snu rozdrażnia i nie pozwala funkcjonować, dlatego dorosły człowiek potrzebuje dziennie 6-8 h nieprzerwanego niczym snu.
Dobra dieta, a więc taka bogata w warzywa i w owoce, a także regularne jedzenie i odpowiednia ilość wypijanej wody bardzo mocno oddziałuje na kondycję psychiki.
Ponadto by cieszyć się zdrowiem psychicznym trzeba dbać o relacje z ludźmi, wyrażać jasno swoje emocje, nieć marzenia i plany.
Zdrowie psychiczne Polaków
Niestety ze zdrowiem psychicznym Polaków nie jest najlepiej, a pandemia koronawirusa pogłębiła jeszcze zaburzenia psychiczne i emocjonalne wielu osób.
Z zaburzeniami natury psychicznej zmaga się w Polsce około 15% naszych rodaków.
Jedynie 5,1% wydatków na opiekę zdrowotną w naszym kraju jest przeznaczane na wydatki na leczenie i profilaktykę zdrowia psychicznego.
Mamy także duży niedobór specjalistów- na milion mieszkańców Polski przypada jedynie 90 psychiatrów, w krajach skandynawskich liczny te są trzycyfrowe.
Tym, bardziej widać więc, jak ważne jest by samemu dbać o swój dobrostan psychiczny, a także wczesną diagnostykę i podjętą wcześnie terapię.
