Zespół Aspergera to jedno z wielu schorzeń, które można określić zaburzeniami rozwojowymi, jakie obserwuje się w wieku dziecięcym.
Literatura podaje, iż jest to łagodniejsza forma autyzmu dziecięcego, zaburzenie dotyczące ośrodkowego układu nerwowego.
Czym dokładnie jest zespół Aspergera, jak go rozpoznać i jak pomóc dziecku z tym zespołem?
Zespół Aspergera- czym jest?
Nazwa zaburzenia wzięła się od nazwiska austriackiego psychiatry i pediatry Hansa Aspergera.
Zespół Aspergera należy do zaburzeń ze spektrum autyzmu, które można określić jako zaburzenie łagodniejsze od autyzmu.
Łagodność ta oznacza to, iż dzieci (i dorośli) dotknięte zespołem Aspergera nie mają zaburzeń rozwoju umysłowego- takie zaburzenia występują w autyzmie.
Zespół Aspergera charakteryzuje się podobnymi objawami do autyzmu, jednak w przebiegu tej dolegliwości nie występuje opóźnienie mowy czy zdolności intelektualnych.
Cechy najbardziej podobne to to, iż dziecko autystyczne oraz dziecko z Aspergerem są dziećmi wycofanymi i mają problemy z rozwojem funkcji społecznych.
Dzieci z tą przypadłością posiadają całkiem odmienny wzorzec budowania swoich relacji z otoczeniem.
Najczęściej o zespole Aspergera mówi się w odniesieniu do dzieci, ale zaburzenie to jest także obserwowane u starszej młodzieży, a nawet u dorosłych osób.
Zespół Aspergera można nazwać inaczej syndromem Aspergera- w literaturze i dokumentacji medycznej znajdziemy także skróty ZA lub AS (Asperger syndrome).
Obok ZA do zaburzeń z grupy spektrum autyzmu zalicza się także autyzm dziecięcy, autyzm atypowy, zespół Retta, upośledzenie zdolności niewerbalnego uczenia się oraz całościowe zaburzenie rozwoju.
Bardzo często wraz z zespołem Aspergera u danej osoby obserwowany jest także zespół sawanta- chore dziecko może mieć niskie IQ, a jednocześnie zapamiętywać dziesiątki numerów telefonu, zagrać cały koncert bez patrzenia w nuty czy podać liczbę pi do setnego miejsca po przecinku.
Zespół Aspergera jest częściej obserwowany u chłopców, a przyczynami jego wystąpienia są (są to przyczyny spekulowane, gdyż dokładne przyczyny nie są znane w 100%):
- możliwość wystąpienia zaburzeń w związku z innymi chorobami- toksoplazmozą, cytomegalią, ospą wietrzną, celiakią, różyczKą przebytą w okresie płodowych, etc.,
- urazy okołoporodowe,
- uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego,
- dziecięce porażenie mózgowe,
- obciążenie organizmu metalami ciężkimi,
- silne reakcje poszczepienne,
- infekcje mózgu,
- zmiany genetyczne chromosomów 3,4,7 i 11.
Jak rozpoznać zespół Aspergera u dzieci?
Dziecko posiadające zespół Aspergera ma problemy w obszarze relacji z innymi ludźmi, komunikacji oraz ma bogatszą wyobraźnie, która odbiega w znaczący sposób od sztywnego myślenia i zachowania, do jakich jesteśmy przyzwyczajeni w obszarze norm społecznych.
Jeśli mamy do czynienia z dzieckiem jako rodzic, przedszkolanka czy nauczyciel, powinniśmy zwrócić uwagę na to, gdy:
- dziecko ma kłopoty z zabawą z rówieśnikami,
- ma problemy z zastosowaniem się do zasad społecznych,
- nie widać w nim zachowań empatycznych, nie jest wrażliwy na odczucia drugiej osoby,
- reaguje silnymi emocjami na mało istotne zdarzenia,
- używa bardzo wyszukanego jak na swój wiek słownictwa,
- nie nawiązuje kontaktu wzrokowego, a jego gesty i postawa ciała różnią się od gestów rówieśników,
- lubi się bawić realnymi przedmiotami- woli to niż zabawę „na niby”,
- ma nietypowe, wąskie zainteresowania np. rozkłady jazdy pociągów,
- woli schematy niż nowe sytuacje,
- ma problemy z koordynacją ruchową.
Jak postępować z dzieckiem z zespołem Aspergera?
Będąc rodzicem, opiekunem czy nauczycielem dziecka z zespołem Aspergera, trzeba nauczyć się komunikacji z nim.
Najważniejszą zasadą jest to, by komunikować się z takim dzieckiem w sposób jasny, prosty i konkretny, np. „Usiądź przy stole i zjedz zupę”.
Dziecko z Aspergerem nie skupia na niczym uwagi na dłużej- długie komunikaty czy opowieści są w tym przypadku nietrafione.
Zespół Aspergera nie jest chorobą, a zaburzeniem. Nie leczy się go, można mówić jedynie o terapii.
Rodzic może posłać swoje dziecko na terapię metodą kognitywną, terapię behawioralną, trening umiejętności społecznych (TUS), zajęcia z integracji sensorycznej czy psychoterapię metodą behawioralno- poznawczą (ta ostatnia dotyczy starszej młodzieży i dorosłych).
