Choć nazwa samej choroby brzmi niewinnie, świnka jest chorobą groźną- zwłaszcza dla mężczyzn w wieku dorosłym.
Jest to choroba, która występuje na całym świecie, a fachowo nazywa się nagminnym zapaleniem ślinianek przyusznych.
Na jakie objawy warto zwrócić uwagę podejrzewając u siebie świnkę, jakie są jej przyczyny i czy można ją skutecznie wyleczyć unikając powikłań?
Co to jest świnka i jakie są jej przyczyny?
Świnka, jak już wspomnieliśmy, to nagminne zapalenie ślinianek przyusznych- choroba zakaźna, która w największej mierze dotyka dzieci w wieku szkolnym, ale zdarzyć się może także w dorosłości.
Chorobę tą wywołuje wirus świnki, łac. Mumps rubulavirus.
Zarazić się świnką można drogą kropelkową jak również na skutek zetknięcia się z zakażonym materiałem jakim jest ślina, krew czy mocz osoby chorej.
Do organizmu dostaje się przez jamę ustną, gdzie namnaża się w błonach śluzowych, a następnie przenosi się wraz z krwią po całym organizmie.
Jak się objawia świnka u osoby dorosłej?
Niezależnie czy jest to dziecko czy osoba dorosła, objawy świnki są zazwyczaj bardzo podobne, do wczesnych objawów choroby należą: niewysoka gorączka, brak apetytu, ospałość i ogólne złe samopoczucie.
Jak jednak widać objawy te nie są szczególnie swoiste, dlatego na tym etapie nie podejrzewamy jeszcze w pełni, iż możemy być zarażeni wirusem świnki.
Do charakterystycznych objawów tej choroby należą: obrzęk oraz bolesność w okolicy ślinianek przyusznych- w okolicach uszu (obrzęk ten jest zazwyczaj dwustronny), obrzęk i ból w obrębie ślinianek podżuchwowych i podjęzykowych, ból uszu, trudność z otwieraniem ust i połykaniem pokarmu oraz suchość w jamie ustnej.
Obrzęk ślinianek może trwać nawet około tygodnia, zmniejsza się on po 3-4 dniach od pojawienia się tego objawu u chorego.
Ból ślinianek zwiększa się podczas spożywania kwaśnych pokarmów.
Na etapie zapalenie ślinianek nadal utrzymują się objawy grypopodobne- często występuje gorączka 38 – 39 st. C.
Mimo, że objawy świnki u dzieci jak i u dorosłych są podobne, nawet identyczne, osoby dorosłe przechodzą tą chorobę ciężej niż dzieci.
U osób dorosłych częstsze są także powikłania świnki, co w przypadku mężczyzn może być bardzo niebezpieczne- zwłaszcza dla ich płodności.
U mężczyzn i młodych chłopców wraz z zapaleniem ślinianek dochodzi często do jedno- lub obustronnego zapalenia jąder oraz najądrza.
Okolice jąder mogą stać się bolesne, może wystąpić miejscowy obrzęk, a ból pojawić się także w podbrzuszu.
Ale powikłania mogą dotknąć także dziewczynki i kobiety- choć jest to dużo rzadsze- może pojawić się jedno- lub obustronne zapalenie jajnika, co objawia się bólem i dużą tkliwością podbrzusza.
Wraz ze świnką pojawić może się także zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych- dotyka to ok. 10% chorych i pojawić się może około 4. dnia choroby.
Kilka tygodni po wyleczeniu świnki pojawia się także u części chorych zapalenie trzustki- na szczęście dotyka to jedynie niewielkiego odsetka osób.
Jakie są metody leczenia świnki?
W myśl zasady, że lepiej zapobiegać niż leczyć, najlepszą metodą ochrony przed świnką jest szczepionka.
Szczepionkę przeciwko śwince podaje się w Polsce w postaci skojarzonej szczepionki ze szczepionką przeciwko odrze i różyczce- nazwa tej szczepionki to MMR.
Pierwszą dawkę szczepionki podaje się pomiędzy 13. a 15. miesiącem życia dziecka, zaś dawkę drugą wieku 6 lat.
Warto zaszczepić się na świnkę, gdyż jak widać powikłania tej choroby niosą ze sobą bardzo przykre powikłania, wśród których występuje głównie ryzyko bezpłodności u mężczyzn.
Jeśli już zachorowaliśmy na świnkę, leczyć możemy się objawowo.
Leczenie to obejmuje przyjmowanie leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych, a także wykonywanie zimnych okładów na okolice obrzękniętych ślinianek.
Okłady powinny być także stosowane na okolice jąder, by nie doprowadzić ich do bardzo niebezpiecznego dla płodności przegrzania.
Chory na świnkę powinien pić jak najwięcej wody i odpoczywać.
Wirus umiejscawia się w śliniankach, choć czasem może także zająć trzustkę lub pojawić się w układzie nerwowym.
Jedynie człowiek jest rezerwuarem świnki, co oznacza, iż nie jest on przenoszony ani wykrywany u zwierząt.
Na świnkę zapada się najczęściej w okresie zimy oraz wczesnej wiosny, kiedy to organizm jest słabszy i dużo bardziej podatny na infekcje.
Wirus w ciele wylęga się przez około 14-24 dni, a osoba posiadająca go może zarażać inne osoby już tydzień przed zaobserwowaniem u siebie pierwszych objawów i tydzień po ustąpieniu objawów choroby.
Szczepionka przeciwko nagminnemu zapaleniu ślinianek jest dziś w Polsce powszechna, dlatego przypadków świnki jest w naszym kraju coraz mniej.
